Osadnik gnilny do ścieków bytowo-gospodarczych, służący do gromadzenia lub podczyszczania ścieków przed kolejnym procesem oczyszczania, np. poprzez rozsączanie do gruntu. Osadniki gnilne są stosowane przede wszystkim tam, gdzie odprowadzenie ścieków do kanalizacji jest niemożliwie, a indywidualny system oczyszczania ścieków nie może być zastosowany (np. nie ma możliwości odprowadzenia ścieków oczyszczonych).
Osadnik gnilny jest pierwszym elementem procesu oczyszczania ścieków – jest to etap podczyszczania. Zanieczyszczenia rozdzielają się w tym miejscu na części stałe – opadające na dno osadnika, oraz na substancje rozpuszczające się w wodzie. W tym miejscu zapoczątkowany zostaje proces separacji i fermentacji osadu przy pomocy bakterii beztlenowych. Podczas procesu fermentacji powstaje piana, która widoczna jest na powierzchni ścieków w osadniku. Aby etap podczyszczania był skuteczny, proces fermentacji musi trwać 3 dni. W procesie dekantacji następuje powolne przemieszczanie się cieczy do kolejnej części procesu oczyszczania – drenażu rozsączającego.
1. Zbiornik na ścieki powinien być usadowiony w odległości ok 3 m od budynku oraz ok 40-50 cm pod powierzchnią ziemi. Na dnie wykopu należy wykonać warstwę stabilizującą (patrz pkt 2) o grubości minimum 15 cm. Aby określić całkowitą głębokość wykopu trzeba zsumować: grubość warstwy stabilizującej oraz całkowitą wysokość zbiornika (ze zwieńczeniem i przedłużką). Szerokość wykopu powinna być szersza od wymiarów osadnika o ok 60 cm.
• W przypadku posadowienia zbiornika na gruncie uwodnionym, należy położyć na dnie wykopu płytę betonową (o ciężarze równym lub większym od ciężaru pełnego zbiornika) i zakotwiczyć do niej zbiornik przy pomocy pasów kotwicznych, których metalowe elementy są zabezpieczone przed korozją.
• Osadzenie zbiornika na ścieki głębiej niż 50 cm pod powierzchnią ziemi wymaga położenia nad zbiornikiem płyty betonowej zbrojonej, aby zabezpieczyć zbiornik przed nadmiernym obciążeniem.
2. Wykonać warstwę stabilizującą przy pomocy piasku zmieszanego z cementem (w stosunku 50 kg cementu na 1 m3 piasku) o grubości minimum 15 cm. Warstwa stabilizująca musi być płaska, wykonana ze spadkiem 1% (1 cm spadku na długości 100 cm).
3. Umieścić zbiornik w wykopie, chwytając za uchwyty na zbiorniku. Zabrania się podnoszenia zbiornika o inne elementy, przeciągania po podłożu lub zrzucania do wykopu. Dopuszcza się posadowienie dwóch osadników (jeden za drugim) – większy osadnik należy umieścić jako pierwszy.
4. Wokół zbiornika wykonać szalunek za pomocą piasku zmieszanego z cementem o szerokości ok 10 cm. Pozostałą wolną przestrzeń zasypać rodzimym gruntem, pozbawionym kamieni i innych ostrych zanieczyszczeń.Wszystkie warstwy ziemi muszą być dobrze zagęszczone. Podczas zasypywania wykopu zbiornik musi być sukcesywnie napełniany wodą, w celu uniknięcia zgniecenia. Od strony budynku, do osadnika należy doprowadzi rurę kanalizacyjną o średnicy 110/160 mm. Z drugiej strony zbiornika znajduje się przyłącze rury o średnicy 110 mm prowadzące do studzienki rozdzielczej.
5. W osadniku znajduje się specjalny kosz na puzzolanę. Kosz powinien być napełniony puzzolaną nieznacznie poniżej poziomu otworu wylotowego.
6. Osadnik musi być napełniony wodą do poziomu rury odprowadzającej ścieki do studzienki rozdzielczej.